Code convention là gì? Các quy tắc chung khi viết code

Một code convention sẽ mô tả các thông tin sau:

- Cách đặt tên biến (camel case: variableName, snake case: variable_name,…).

- Kiểu thụt lề, độ rộng thụt lề, sử dụng tab hay space,…

- Phương pháp đặt dấu ngoặc.

- Cách dùng khoảng trắng trong các biểu thức logic và số học.

- Cách viết comment cho code và tài liệu.

- Quy ước đặt tên class, tên file.

- Cách viết câu lệnh.

- Cách khai báo class và giao diện.

- Phương pháp tổ chức file.

Mỗi ngôn ngữ đều có tiêu chuẩn riêng - như PSR-1, PSR-2 cho PHP, hay K&R cho C. Việc tuân thủ chúng giúp code của bạn “đọc như sách giáo khoa”, ai nhìn vào cũng hiểu.

Lợi ích của việc tuân thủ Code Convention

- Dễ đọc, dễ hiểu: ai cũng có thể tiếp tục code của bạn.

- Giảm lỗi, giảm chi phí bảo trì: code rõ ràng thì bug cũng… khó ẩn nấp.

- Tăng năng suất làm việc nhóm: đồng nhất cách viết giúp teamwork hiệu quả.

- Tái sử dụng dễ dàng: code chuẩn chỉnh có thể áp dụng lại ở nhiều dự án.

- Theo thống kê, đến 80% chi phí phần mềm là cho bảo trì code, nên việc viết chuẩn ngay từ đầu giúp tiết kiệm cực kỳ lớn.

Một số quy tắc cơ bản để code “sạch” hơn

1. Đặt tên rõ ràng, có nghĩa

- Tránh viết tắt hoặc đặt tên mơ hồ.

- Dùng camelCase cho biến (firstName), PascalCase cho class (UserProfile), snake_case cho hằng số (MAX_LIMIT).

2. Hạn chế số lượng dòng và tham số

- Mỗi hàm chỉ nên làm một việc duy nhất.

- Giữ độ dài dòng dưới 80 ký tự, hàm không quá 30 dòng.

3. Comment đúng chỗ

- Không cần chú thích những điều hiển nhiên.

- Hãy comment để cảnh báo hậu quả hoặc giải thích logic phức tạp.

4. Luôn viết code gọn gàng hơn lúc bạn nhận nó

Một quy tắc “vàng” của giới lập trình: “Leave the code cleaner than you found it.” Chuẩn PSR cho PHP – Viết code chuyên nghiệp hơn:

Chuẩn PSR-1 – Quy tắc cơ bản

- Toàn bộ mã nguồn đặt trong cặp <?php ... ?>, ưu tiên dùng <?= ... ?> thay cho echo.

- File phải lưu dưới định dạng UTF-8 không BOM.

- Class đặt tên theo PascalCase, hằng số viết hoa và có gạch dưới.

- Mỗi file chỉ đảm nhiệm một chức năng duy nhất, tuân theo nguyên tắc Single Responsibility Principle (SRP).

- Quản lý namespace và autoloading đúng chuẩn PSR để dễ mở rộng và bảo trì.

Chuẩn PSR-2 – Quy tắc viết code

- Dùng 4 space để thụt lề, không dùng tab.

- Mỗi dòng ≤120 ký tự, loại bỏ khoảng trắng thừa ở cuối.

- Có space sau từ khóa (namespace, use), và dấu ngoặc {} phải đặt trên cùng dòng với khai báo.

- Dùng '...' cho chuỗi không chứa biến, "..." nếu có biến.

- Giữ đúng thứ tự từ khóa: abstract → final → static.

- Luôn có khoảng trắng quanh toán tử và giữa kiểu dữ liệu – biến khi ép kiểu.

 Quan trọng, muốn code “chạy mượt” hãy chọn môi trường tốt. Dù code có chuẩn đến mấy mà chạy trên server yếu thì vẫn dễ “toang”.

Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực VPS và hosting, Vietnix mang đến một môi trường đáng tin cậy cho các lập trình viên. Các dịch vụ của Vietnix luôn chú trọng vào tốc độ, bảo mật và ổn định, giúp bạn an tâm triển khai và thử nghiệm các mô hình, ứng dụng sau khi viết code.

- Sao lưu tự động và miễn phí: Hệ thống tự động sao lưu dữ liệu của bạn mỗi tuần một lần hoàn toàn miễn phí.

- Khôi phục dễ dàng: Bạn có thể tự khôi phục dữ liệu từ bản backup bất cứ lúc nào thông qua giao diện quản trị.

- An toàn tuyệt đối: Các bản sao lưu được lưu trữ trên một máy chủ độc lập, đảm bảo an toàn ngay cả khi máy chủ chính gặp sự cố.